Niğde Kalesi
Niğde Sancak Beyi Ziynettin Beşare tarafından 1223 yılında yaptırılmıştır. Orijinal özelliğini büyük ölçüde koruyarak günümüze kadar gelen cami, işlevini de sürdürmektedir. Düzgün kesme taştan yapılmış olan Alaaddin Cami, dikdörtgen plan şemasına sahip olup, mihrap önü üç kubbeli ve avlusuz plan tipine sahiptir. Caminin doğu taç kapısında mukarnas işlemelerin, güneş ışıklarının açısının bahar aylarında öğleye doğru uygun olduğunda bıraktığı gölge, “Taçlı Kadın Başı” figürünü ortaya çıkarmaktadır. Taşları işleyen ustanın sevdiği ve kavuşamadığı sevgilisini, aşkının bir sembolü olarak taşa işlediği rivayet edilir.
Gümüşler Manastırı
Kapadokya bölgesindeki en büyük manastırlardan birisi olan Gümüşler Manastırı 1973 yılında arkeolojik sit alanı kabul edilmiştir. Geniş bir kaya kütlesi içine kazılmıştır. Kaya oyuğu şeklinde dört sütunu bulunan kilisenin duvarları fresklerle kaplıdır. Fresklerde Hz. İsa'nın doğumu, vaftiz edilmesi, kiliseye takdimi, Havariler ve Hıristiyanlığın ileri gelenlerini gösteren konular işlenmiştir. Kilisedeki fresklerin güçlü ve canlı anlatımları, barındırdığı yeraltı şehri, büyük mezarlık odası ve oldukça büyük kaya kütlesine kazılmış yerleşim birimleri ve savunma sistemleriyle birlikte döneminin önemli dini merkezlerinden birisidir.
Niğde'nin Kemerhisar beldesinde bulunan Tyana Antik Kenti, kaynaklara göre M.Ö.1680 yılında kurulmuş ve günümüze kadar sürekli yerleşim görmüş bir höyüktür. Tyana'da toprak üstünde görülebilen tek kalıntı, şehire şimdiki adını da veren ve M.S. II-III. yy.'lara ait su kemerleridir. Şehrin 3 km. kadar doğusundaki kaynağında bir havuzda toplanan su, su kemerleri üzerindeki kanallarla kente ulaştırılmaktadır. Tyana Ören yeri I. II. ve III. derece arkeolojik sit alanı olarak koruma altına alınmıştır. Günümüzde ören yerinde yapılan bilimsel kazılar neticesinde çıkan eserler Niğde Müzesinde sergilenmektedir.
Roma Havuzu
Niğde İli, Bor İlçesi, Bahçeli Kasabası kuzeyinde kasaba merkezine yaklaşık 3 km. mesafede yer almaktadır. Roma dönemi’nde Trojan ve Hadrian Dönemi’nde M.S. II. yy.’da inşa edilmiştir. Havuz düzgün kesme taş bloklarla inşa edilmiş, dikdörtgen planlı olup 65x22,5 m ölçülerindedir. Bu havuzda toplanan suyun Tyana şehir merkezine kemerlerle taşındığı bilinmektedir. Bu kemerlerin yaklaşık 2 kilometrelik kısmı toprak altında bulunmaktadır. Çeşitli onarımlardan geçmiş olan havuz, orijinal özelliğini büyük ölçüde korumaktadır.
Niğde ve Çevresinde Bulunan Kiliseler
Niğde merkez ve çevre yerleşimlerde çoğunluğu 19. yüzyılın ilk yarısına ait olmak üzere yirmi beş kilise bulunmaktadır. Bu kiliseler merkezde Konaklı ve Hasaköy’de olduğu gibi anıtsal boyutlu veya Torosların eteklerinde, kırsal yerleşmelerde olduğu gibi küçük ölçeklidir. Kilise yapıları bölgede 19. yüzyıldaki gayrimüslimlerin demografik dağılımı hakkında bilgi vermektedir.
Geleneksel Niğde Evleri
Niğde ili merkez Cullaz Sokak’ta, Aşağı Kayabaşı Mahallesi Kadıoğlu Sokak’ta ve Songur Mahallesinde yer alan bu yapılar topluluğu Niğde kentindeki geleneksel Türk evi özelliklerini ayrıntılı bir biçimde yansıtmaktadır. Yapıların ana taşıyıcı elemanı olan duvarlar genelde ince yonu, kaba yonu ve moloz taştan inşa edilerek, duvar örgüsünde genellikle kum ve kireç karışımından oluşan harç kullanılmıştır. Genelinde duvarlarda ahşap hatıllara yer verilmiştir. Duvarların masifliği çeşitli sayıda pencerelerle giderilmeye çalışılmıştır. Örtü sistemi genelde ahşap tavan tekniği ile ya doğrudan duvarlara veya sivri kemerler yardımıyla taş veya mermer ve ahşap sütunlara taşıtılmıştır. Genel olarak zemin ve bir katlı olan yapıların geniş avluları bulunmaktadır.
Metin ve fotoğraflar, “Niğde İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü Kültür Varlıkları” bölümünden yararlanılarak hazırlanmıştır.
Daha fazla bilgi için bkz: https://nigde.ktb.gov.tr/TR-166028/nigde-kultur-varliklari.html
